Τρόποι έκδοσης βιβλίων

Η έκδοση ενός βιβλίου, η διάθεσή του σε βιβλιοπωλεία και η ανάγκη του ποιητή ή του συγγραφέα να το δεί στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων, μπορεί να ικανοποιεί τις αισθήσεις μας, να γαληνεύει το πνεύμα μας αλλά δεν αρκεί.

Η έκδοση ενός βιβλίου είναι μια πολύπλοκη και απαιτητική διαδικασία που περιλαμβάνει προϋποθέσεις, δικαιώματα, οικονομικές συναλλαγές, προσωπική προσπάθεια από τον ίδιο τον ποιητή ή τον συγγραφέα, πάντα βέβαια σε αγαστή συνεργασία με τον εκδότη του.

Η επιλογή του κατάλληλου εκδότη, είναι επίσης μια δύσκολη αλλά ταυτόχρονα και μια εύκολη υπόθεση. Επιλέγετε αυτόν στον οποίο καταθέτετε με θάρρος και την αλήθεια σας αυτά που θέλετε. Και εκείνος σας απαντά ξεκάθαρα αν δέχεται ή όχι και με ποιόν τρόπο την συνεργασία που του προτείνετε.

Ούτε εσείς ως ποιητής και συγγραφέας είστε υποχρεωμένος να συνεργαστείτε με κάποιον συγκεκριμένο εκδότη, ούτε ο οποιοσδήποτε εκδότης είναι υποχρεωμένος να συνεργαστεί με τους όρους που του θέτουν όλοι όσοι έρχονται σε επικοινωνία μαζί του. Εξ’ άλλου όλοι οι εκδότες δεν ασχολούνται με όλες ανεξαιρέτως τις εκδόσεις.

Ψάξτε και κάντε την επιλογή σας με προσοχή όπως κάνετε για όλα τα προϊόντα που αγοράζετε. Το βιβλίο είναι ένα προϊόν και υπόκειται στους νόμους της αγοράς. Εμείς μέσα από τις σελίδες μας θα βοηθήσουμε όσο είναι δυνατόν να κατανοήσετε πως λειτουργεί όλη αυτή η προσπάθεια και η προεργασία της έκδοσης ενός βιβλίου.

Σκοπός λοιπόν της γραφής αυτής της σελίδας που διαβάζετε είναι η κατανόηση όλων εκείνων των ενεργειών που πρέπει να γνωρίζετε και να κάνετε ώστε οι κινήσεις σας και οι πρωτοβουλίες σας να έχουν ένα θετικό αποτέλεσμα. Απευθύνομαι κυρίως στους ποιητές αφού είμαστε ο εκδοτικός οίκος των ποιητών. Το σημείωμα αυτό απευθύνεται σε όλους λοιπόν τους ποιητές ιδιαίτερα όμως στους νέους που ακόμη δεν έχουν εκδώσει κανένα βιβλίο.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή απαντώντας σε φαινομενικά εύλογα ερωτήματα. Με ποιόν ή ποιους τρόπους μπορώ να εκδώσω το βιβλίο μου;

Το ερώτημα αυτό είναι λάθος. Το ερώτημα αυτό είναι πρόωρο. Το ερώτημα αυτό δεν είναι πρώτο. Είναι τρίτο.

Το πρώτο ερώτημα είναι φιλοσοφικό. Ποια είμαι ή ποιος είμαι, για ποιο λόγο θέλω να εκδώσω; Ποιος είναι ο στόχος μου και ο σκοπός μου; Σε ποιους και πόσους αναγνώστες θέλω να απευθυνθώ και γιατί αυτοί οι μελλοντικοί μου αναγνώστες να αγοράσουν το βιβλίο μου, επειδή με γνωρίζουν ήδη ή δεν με γνωρίζουν; Εγώ θα αγόραζα μια ποιητική συλλογή ενός άγνωστου ποιητή; Τι τους προτείνω μέσα από την γραφή μου; Ποια είναι τέλος η κοινωνική μου καταξίωση και σε ποιο μέρος της Ελλάδος κατοικώ; Όλα τα παραπάνω συμμετέχουν στην πρώτη μας και όχι μόνο προσπάθεια έκδοσης του βιβλίου μας.

Το δεύτερο ερώτημα είναι πρακτικό. Έχω το υλικό που απαιτείται για να καλύψω τις σελίδες μιας ποιητικής συλλογής που να μου δίνει στο τέλος ένα «αξιοπρεπές» και εμπορικό βιβλίο; Πόσα βιβλία περίπου χρειάζομαι; Πως θέλω να είναι αυτά τα βιβλία;

Και το τρίτο ερώτημα είναι το οικονομικό. Πόσο κοστίζει μια έκδοση; Θα πρέπει να πληρώσω εγώ ή ο εκδότης αφού πρώτα διαβάσει τα ποιήματά μου και τα βρει της αρεσκείας του; Αν τα βρει της αρεσκείας του θα μου τα εκδώσει εκείνος με δικά του χρήματα και θα μου δώσει στην συνέχεια και μερτικό από τα κέρδη των πωλήσεων;

Πάμε τώρα στις απαντήσεις:

Είναι σημαντικό να απαντήσετε εσείς οι ίδιοι στο πρώτο ερώτημα. Να μιλήσετε με τον εαυτό σας και να αποφασίσετε ότι πράγματι θέλετε να προχωρήσετε σε μια έκδοση γιατί θεωρείτε ότι τα ποιήματά σας έχουν μηνύματα και εμπειρίες που θα ικανοποιήσουν τους αναγνώστες, θα τους προβληματίσουν ευχάριστα ή θα τους ικανοποιήσουν συναισθηματικά. Ο τόπος που κατοικείτε είναι και ο τόπος που κυρίως θα διαθέσετε-πουλήσετε τα βιβλία σας. Είναι ο τόπος που θα κάνετε την πρώτη παρουσίαση των βιβλίων σας. Και όταν ρωτάμε για κοινωνική καταξίωση εννοούμε αν σας γνωρίζουν σαν άνθρωπο. Αν έχετε φίλους και γνωστούς. Όποιοι και να είναι οι λόγοι εσείς αποφασίζετε. Και αν η απόφασή σας είναι να προχωρήσετε τότε τολμήστε κι ας μην σας ξέρει κανείς. Εξ’ άλλου κανείς δεν γεννήθηκε εκ των προτέρων γνωστός στο Πανελλήνιο!

Προχωρούμε τώρα στην απάντηση του δεύτερου ερωτήματος.
Για να προχωρήσετε σε μια έκδοση ποιητικής συλλογής απαιτούνται για το μικρότερο βιβλίο, τουλάχιστον 55 ποιήματα για ένα βιβλίο των 64 σελίδων. Κι’ όταν λέμε σελίδων δεν εννοούμε σελίδες Α4 αλλά 17 Χ 24 εκ. με περιθώρια γύρω –γύρω τουλάχιστον 2 εκ. δηλαδή ο καθαρός χώρος γραφής θα είναι περίπου 13 Χ 20 εκ. Το βιβλίο όμως αυτό δεν είναι εμπορικό. Στο πάχος του θα μοιάζει με ένα 60φυλλο τετράδιο. Ο αναγνώστης δεν θα πληρώσει για ένα τόσο μικρό βιβλίο με τόσο λίγο περιεχόμενο. Το κανονικό και εμπορεύσιμο βιβλίο των ιδίων ως ανωτέρω διαστάσεων θα πρέπει να έχει 128 σελίδες και να περιέχει 110 ποιήματα της μιας σελίδας. Αν δηλαδή ένα ποίημα καταλαμβάνει δύο σελίδες τότε χωρούν λιγότερα. Αν έχετε αυτόν τον αριθμό ποιημάτων τότε είστε έτοιμοι για μια σοβαρή έκδοση. Μα θα μου πείτε αν έχω λιγότερα δεν γίνεται; Βεβαίως γίνεται. Κανείς δεν μας εμποδίζει και δεν μας απαγορεύει να εκδώσουμε ένα βιβλίο με όσες σελίδες θέλουμε. Πάλι εσείς αποφασίζετε με βάση τα ποιήματα που έχετε έτοιμα και τον αριθμό των αναγνωστών στους οποίους θέλετε να απευθυνθείτε. Εξ’ άλλου η έκδοση ενός βιβλίου ποιητικής συλλογής δεν αποβλέπει κυρίως στο οικονομικό κέρδος αλλά στην ικανοποίηση πρωτίστως της επιθυμίας μας να γράψουμε αυτά που θέλει η ψυχή μας σε ένα χαρτί και να τα δημοσιοποιήσουμε. Να καταθέσουμε τα θέλω της ψυχής μας σε δημόσια θέα.

Η απάντηση στο τρίτο ερώτημα είναι πιο πολύπλοκη επειδή για να απαντηθεί χρειάζεται να υπεισέλθει και ο εκδότης. Αυτός θα σας ενημερώσει αν δέχεται να κάνει την έκδοση και με ποιους όρους και προϋποθέσεις. Υπάρχουν πολλοί τρόποι έκδοσης και με διάφορες παραλλαγές. Δεν είναι δυνατόν να γράψω 100 σελίδες για το θέμα αυτό και ούτε θέλω να αναζητήσω και να αναλύσω τι κάνει ο κάθε εκδότης. Δύο όμως είναι κυρίως οι τρόποι έκδοσης που και αυτές έχουν διάφορες παραλλαγές που όμως δεν αλλάζουν την ουσία. Ο πρώτος τρόπος που πολλοί ποιητές ζητούν και επιθυμούν είναι να στείλουν τα ποιήματά τους στον εκδότη και αν αυτός τα βρει όπως ανέφερα και παραπάνω, της αρεσκείας του να αναλάβει με δικά του χρήματα το κόστος της έκδοσης. Στην περίπτωση αυτή υπογράφετε ιδιωτικό συμφωνητικό ή συμβόλαιο σε συμβολαιογράφο με το οποίο παραχωρείτε τα πνευματικά δικαιώματα του έργου σας στον εκδότη. Αυτός τότε κανονίζει χωρίς να σας ερωτά πως και πόσα βιβλία θα εκδώσει, πως θα είναι το εξώφυλλο, πως θα τα διαθέσει και στην τιμή που αυτός θα επιλέξει. Και εδώ αυτόματα ξεφυτρώνει ένα ερώτημα. Γιατί άραγε ο εκδότης να αναλάβει για έναν νέο ποιητή τα έξοδα της έκδοσης και μάλιστα μετά να πουλήσει τα βιβλία του και να του στείλει και το συμφωνηθέν ποσοστό στο σπίτι του; Για να γίνει μια έκδοση απαιτούνται να εργαστούν τρείς εταιρείες. Ο εκδοτικός οίκος, Το τυπογραφείο και Το βιβλιοδετείο. Συντονιστής όλων αυτών είναι ο εκδότης. Το τυπογραφείο και το βιβλιοδετείο κάνουν απολύτως αυτά που τους παραγγέλνει ο εκδότης. Γιατί ρωτώ και πάλι όλοι αυτοί να εργαστούν για να τυπώσουν δωρεάν το βιβλίο σας; Και ο ποιητής για ποιο λόγο να «πουλήσει» τα «πνευματικά του παιδιά;» Αναρωτηθείτε. Εκτός αν είστε του επιπέδου Καβάφη ή Ελύτη. Εγώ δεν έχω την απάντηση. Θα κλείσω όμως αυτή την εκδοχή της δωρεάν έκδοσης με την απάντηση που έδωσε ο πιο γνωστός στο πανελλήνιο ποιητής της Θεσσαλονίκης Ντίνος Χριστιανόπουλος σε μια συνέντευξή του τον Σεπτέμβριο του 2013 στον δημοσιογράφο Αντώνη Μποσκοΐτη. (Υπ’ όψιν ότι ο Ντίνος Χριστιανόπουλος δεν πλήρωσε ποτέ για τις εκδόσεις του). Τον ρώτησε λοιπόν ο δημοσιογράφος: «Πόσα χρήματα κερδίσατε από τις πωλήσεις των βιβλίων σας;» και ο ποιητής απάντησε: «Ένας εκδότης μου εκτύπωσε έντεκα βιβλία μου και μετά από επτά χρόνια μου έδωσε 1.000 ευρώ».

Ο δεύτερος τρόπος έκδοσης είναι να συνεργαστείτε με τον εκδότη που θα επιλέξετε, στην δημιουργία και τον σχεδιασμό του βιβλίου σας, να έχετε λόγο σε όλες τις φάσεις δημιουργίας του να πληρώσετε το κόστος του βιβλίου ανάλογα με τις σελίδες και τα αντίτυπα, να είναι δικά σας 100% τα πνευματικά δικαιώματα και όλα τα χρήματα από τις πωλήσεις τους να είναι δικά σας. Θεωρώ πως αυτός ο τρόπος είναι ο καλύτερος, ο πιο έντιμος και καθαρός ως συναλλαγή. Υπάρχουν φίλοι και πολέμιοι και για τους δυο τρόπους ανάθεσης. Ψάξτε το ρωτείστε άλλους ποιητές που έκαναν έκδοση με τον έναν και τον άλλον τρόπο και μην ακούτε τι σας προτείνω εγώ. Επιλέξτε ελεύθερα τον τρόπο έκδοσης και αναλάβετε την ευθύνη της επιλογής σας.

Για το τέλος και για να κλείσω αυτή την ενημέρωση επιθυμώ να σας υπενθυμίσω ότι με σωστή οργάνωση του εκδότη όλα είναι δυνατά εκτός από ένα. Την βιασύνη. Δεν πωλούνται τα βιβλία κανενός ποιητή όσο μεγάλος και αν είναι σε μια εβδομάδα ή σε έναν μήνα. Η έκδοση μιας ποιητικής συλλογής δεν είναι αποκλειστικά μια εμπορική στιγμιαία πράξη. Είναι αποτύπωμα στο χαρτί των συναισθηματικών και καρδιακών μας παλμών, εμπειριών και επιθυμιών. Είναι η ψυχική μας παραγωγή. Είναι η ανάγκη μας να εκφραστούμε και τις σκέψεις μας να τις πάρουμε από τα βάθη της ψυχής μας και να τις εκθέσουμε στο φως του ήλιου για να τις διαβάσουν και οι άλλοι. Είναι η επιθυμία μας να αφήσουμε πίσω μας χνάρια πολιτισμού με την περπατησιά μας.

Και μην ξεχνάτε ποτέ.
Πριν από κάθε έκδοση προηγούνται δράσεις που βοηθούν στην αναγνωρισιμότητά σας.

Για όποια άλλη ερώτησή σας στο www.idrogios.gr και στο info@idrogios.gr